Ludzie z objawami Zespołu Aspergera żyli wśród nas od zawsze. Czasem byli postrzegani jako odmieńcy, a czasem jako geniusze. Zwykle zamykali się w swoim świecie, koncentrowali na własnych zainteresowaniach lub żyli gdzieś osamotnieni i niezrozumiani. Dzisiaj diagnozowanie Zespołu Aspergera wciąż nie jest łatwe, wiele chorób ma podobne kryteria, jednak istnieją pewne objawy, które wyodrębniają Zespół Aspergera spośród innych zaburzeń.

Czym jest Zespół Aspergera (ZA)?

Zespół Aspergera jest jednym z całościowych zaburzeń rozwoju, które obserwuje się u dzieci od wczesnego dzieciństwa. Innym, lepiej znanym zaburzeniem należącym do tego kręgu, jest autyzm dziecięcy. Zespół Aspergera określa się potocznie jako lekką odmianę autyzmu. W rzeczywistości jest to zaburzenie rozwojowe ze spektrum autyzmu i zalicza się do kategorii Rozległych (Całościowych) Zaburzeń Rozwoju. Na schorzenie częściej zapadają chłopcy. Choroba po raz pierwszy została zdiagnozowana w latach 90. ubiegłego wieku.

Co powinno zaniepokoić?

Jednym z podstawowych problemów osób z Zespołem Aspergera jest niedorozwój umiejętności społecznych. Objawia się to głównie nieumiejętnością lub wręcz brakiem potrzeby nawiązywania kontaktów z rówieśnikami. Często dziecko takie chciałoby pobawić się z kolegą lecz nie umie zainicjować kontaktu. Próba zabawy kończy się porażką – dziecko chcąc zwrócić na siebie uwagę i na swoją zabawę, bije kolegę, gryzie go lub szarpie.

Dzieci z zespołem Aspergera charakteryzują się awersją do zmian, nawet najdrobniejszych, trzymaniem się rytuałów. Każda zmiana jest stresem. Dziecko potrafi płakać i krzyczeć gdy mama np. zmieni drogę powrotu z przedszkola do domu. Czują się pewnie tylko wówczas, gdy poruszają się według ustalonych schematów, w uporządkowanym świecie.

Dzieci te są niezwykle podatne na manipulacje, łatwowierne, zwłaszcza wtedy gdy zależy im na kolegach. Jednocześnie same nie potrafią manipulować innymi i często nawet nie wiedzą, że są obiektem żartów.

W wieku przedszkolnym zaobserwować można trudności w rozwoju ruchowym: problemy z jazdą na rowerze, niezgrabność przy zabawie piłką, bieganie na sztywnych nogach. Mogą rozwinąć się też dziwne, powtarzające się ruchy, takie jak wykręcanie ręki lub palców.

Typowe jest używanie przez dzieci z Zespołem Aspergera formalnego stylu mówienia, często nieadekwatnego do wieku. Niepokój rodziców powinien wzbudzić np. czterolatek używający skomplikowanych, rozbudowanych wyrażeń, w których słownictwo jest bardzo formalne, nadmiernie poprawne, a ton wypowiedzi monotonny. Pojawiają się też trudności z tzw. czytaniem między wierszami, czy z rozumieniem żartów i metafor. Częste jest też unikanie kontaktu wzrokowego lub wpatrywanie się w innych. Dzieci te mają zwykle niecodzienne miny oraz nietypową postawę.

Kolejnym objawem tej choroby są wąskie zainteresowania, głównie naukowe (na przykład pasją dziecka jest uczenie się na pamięć rozkładu jazdy pociągów, budowa jednego typu maszyn, statystyki sportowe). Jeśli dziecko z ZA będzie się pasjonowało np. silnikami, to żadne modne gadżety czy postacie z bajek, którymi interesują się rówieśnicy nie są dla niego ciekawe. Dziecko fiksuje się na danej dziedzinie i często staje się w jej zakresie ekspertem.

Dzieci z ZA cechuje ponadprzeciętna inteligencja. Bardzo szybko uczą się czytać i liczyć, mają łatwość w zapamiętywaniu np. dat, faktów, liczb. Pamięć ta jest jednak mechaniczna, dziecko nie rozumie tego, czego się uczy.

W zespole tym wzrasta ryzyko rozwoju innych powiązanych chorób, takich jak depresja, schizofrenia, ADHD, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne oraz zaburzenia integracji sensorycznej. Istnieją jednak różne możliwości leczenia tych schorzeń.

Leczenie Zespołu Aspergera

Główne symptomy zespołu Aspergera są nieuleczalne. Jednak dzięki stosowanym metodom leczenia wiele dzieci dotkniętych tym zespołem może wyrosnąć na szczęśliwych i dobrze przystosowanych do życia w społeczeństwie dorosłych. Większość dzieci z zespołem Aspergera jest w stanie skorzystać z terapii, które koncentrują się na zmianach behawioralnych i nauce umiejętności społecznych. Mając dziecko dotknięte tym zespołem, warto zdecydować się więc na współpracę z profesjonalistą.

W terapii pacjentów z zespołem Aspargera bardzo ważną rolę odgrywa dieta bezglutenowa. 

W sklepie e-zdrowyprzedszkolak.pl znajdziesz szeroki wybór żywności bezglutenowej, np.

BEZGLUTENOWE CIASTECZKA Z JABŁKIEM 100G.

CENA: 9,94 zł

Składniki:
mąka gryczana(44%)*, syrop ryżowy(22%)*, nieutwardzony tłuszcz roślinny*, suszone jabłka(14%)*, mąka kukyrydziana*, naturalny środek spulchniający- winian potasu (środek spulnchniający nie zawiera fosforanów) wodorowęglan sodu, skrobia kukurydziana*.

* składniki pochodzące z upraw ekologicznych, objęte certyfikatem kontroli CZ-BIO-002.

Bibliografia:
Agnieszka Borkowska, Beata Grotowska: „Codzienność dziecka z zespołem Aspergera”, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk, 2012 – Wydanie I.

Autor: Marta Cygan, psycholog, zespół Akademii Zdrowego Przeszkolaka